برخی از خوشنویسان کمتر شناخته شده نیریز
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
این نوشته، بخش نخست از مقالهی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانتداری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم. خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار چکیده: از میرزا احمد نیریزی، خوشنویس سدهٔ 11 و 12 ه.ق،...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
این نوشته، بخش نخست از مقالهی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانتداری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم. خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار چکیده: از میرزا احمد نیریزی، خوشنویس سدهٔ 11 و 12 ه.ق،...
عرفان و راه برونرفت از بحران سیاسی در اندیشه سیاسی قطبالدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطبالدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. بهنظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی بهمثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطبالدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. بهنظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی بهمثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
شرح احوال و زندگانی سید محمد پیشنماز
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید محمد پیشنماز (فقیه) »
سیدمحمد، ملقب به پیشنماز، فرزند سیدابراهیم بود. سلسله نسب این خاندان به امام سجاد(ع) مىرسد. او در سال 1283 ه . ق. در نیریز ولادت یافت و در همانجا نزد شیخ مهدى کرمانى و آقا سید جواد نیریزى به تحصیل پرداخت. پس از آن براى تکمیل تحصیلات خود در علوم و معارف دینى به شیراز رفت و در مدرسه آستانه به تحصیل پرداخت. در آنجا از محضر عالمان بزرگ از جمله میرزا ابراهیم محلاّتى و میرزا هدایت...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید محمد پیشنماز (فقیه) »
سیدمحمد، ملقب به پیشنماز، فرزند سیدابراهیم بود. سلسله نسب این خاندان به امام سجاد(ع) مىرسد. او در سال 1283 ه . ق. در نیریز ولادت یافت و در همانجا نزد شیخ مهدى کرمانى و آقا سید جواد نیریزى به تحصیل پرداخت. پس از آن براى تکمیل تحصیلات خود در علوم و معارف دینى به شیراز رفت و در مدرسه آستانه به تحصیل پرداخت. در آنجا از محضر عالمان بزرگ از جمله میرزا ابراهیم محلاّتى و میرزا هدایت...
آثار منسوب و مجعول میرزا احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
همچنان که اشاره شد، آثار منسوب و مجعول بسیارى به نام میرزااحمد پدید آمد. از آنجا که تنها آثار معدودى مورد نقد و بررسى قرار گرفته و منسوب و مجعول بودن آنها دانسته شده، در اینجا فقط همان تعداد آثار نقد شده را که انتساب و جعلى بودن آنها قطعى است معرفى مى کنیم. 1ـ قرآن: وزیرى، به خط نسخ کتابت خفى متوسط، به تاریخ 1094 ه . ق. با رقم و تاریخ: «قد تشرفت بتحریر هذا القرآن...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
همچنان که اشاره شد، آثار منسوب و مجعول بسیارى به نام میرزااحمد پدید آمد. از آنجا که تنها آثار معدودى مورد نقد و بررسى قرار گرفته و منسوب و مجعول بودن آنها دانسته شده، در اینجا فقط همان تعداد آثار نقد شده را که انتساب و جعلى بودن آنها قطعى است معرفى مى کنیم. 1ـ قرآن: وزیرى، به خط نسخ کتابت خفى متوسط، به تاریخ 1094 ه . ق. با رقم و تاریخ: «قد تشرفت بتحریر هذا القرآن...
سید ابوطالب حسینى نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید ابوطالب حسینی نیریزی(فرزند سید حسین) »
سید ابوطالب حسینی نیریزی، فرزند سید حسین، از خاندانِ سید جلالالدین عبدالله و از نوادگانِ سید قطبالدین محمد نیریزی و پسرعموی سید نورالدین حسینی است، که به ابوطالب لمس شهرت دارد. سید ابوطالب از خوشنویسان توانا بوده و در خطوط نسخ، شکسته و ثلث مهارت داشته است. میرزاحسن حسینی فسایی، در فارسنامه ناصری او را ستوده و در توصیف او گفته است: «جناب مستطاب سید ابوطالب خوشنویس که قلم مشکین رقمش خط نسخ بر خطوط نسخ نویسان کشیده است». سید ابوطالب در...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید ابوطالب حسینی نیریزی(فرزند سید حسین) »
سید ابوطالب حسینی نیریزی، فرزند سید حسین، از خاندانِ سید جلالالدین عبدالله و از نوادگانِ سید قطبالدین محمد نیریزی و پسرعموی سید نورالدین حسینی است، که به ابوطالب لمس شهرت دارد. سید ابوطالب از خوشنویسان توانا بوده و در خطوط نسخ، شکسته و ثلث مهارت داشته است. میرزاحسن حسینی فسایی، در فارسنامه ناصری او را ستوده و در توصیف او گفته است: «جناب مستطاب سید ابوطالب خوشنویس که قلم مشکین رقمش خط نسخ بر خطوط نسخ نویسان کشیده است». سید ابوطالب در...
شرح احوال و زندگانی ابو نصر نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابو نصر نیریزی(حسین بن علی بن جعفر) »
ابونصر حسین بن على بن جعفر نیریزى، از محدّثان فارس که قبل از سده ششم هجرى قمرى مى زیسته است. اطلاعات ما درباره وى منحصر است به گزارش کوتاه و مختصرى که در کتاب الانساب تألیف ابوسعد عبدالکریم بن محمد سمعانى (متوفى 562 ه . ق.) آمده و در معجم البلدانِ یاقوت حموى (متوفى 622 ه . ق.) و اللباب فى تهذیب الانساب، تألیف ابن اثیر (متوفى 630 ه . ق.) نیز عینا تکرار شده است. با...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابو نصر نیریزی(حسین بن علی بن جعفر) »
ابونصر حسین بن على بن جعفر نیریزى، از محدّثان فارس که قبل از سده ششم هجرى قمرى مى زیسته است. اطلاعات ما درباره وى منحصر است به گزارش کوتاه و مختصرى که در کتاب الانساب تألیف ابوسعد عبدالکریم بن محمد سمعانى (متوفى 562 ه . ق.) آمده و در معجم البلدانِ یاقوت حموى (متوفى 622 ه . ق.) و اللباب فى تهذیب الانساب، تألیف ابن اثیر (متوفى 630 ه . ق.) نیز عینا تکرار شده است. با...
شرح احوال و زندگانی کمال الدین فارسی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) »
کمال الدین حسن بن على بن حسن فارسى، ریاضىدان، نورشناس و فیزیکدانِ بزرگ فارس در سده هفتم و اوایل سده هشتم هجرى قمرى بود. قبل از شروع بحث، لازم است یادآور شویم که انتسابِ کمال الدین فارسى به نیریز بدان سبب است که برخى منابع وفات او را در نیریز دانسته انداین مطلب صحیح است ؛ امّا اینکه آیا او اصلاً نیریزى بوده است یا نه، معلوم نیست. تحقیقات و پژوهش هاى انجام شده، بیشتر درباره آثار و...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) »
کمال الدین حسن بن على بن حسن فارسى، ریاضىدان، نورشناس و فیزیکدانِ بزرگ فارس در سده هفتم و اوایل سده هشتم هجرى قمرى بود. قبل از شروع بحث، لازم است یادآور شویم که انتسابِ کمال الدین فارسى به نیریز بدان سبب است که برخى منابع وفات او را در نیریز دانسته انداین مطلب صحیح است ؛ امّا اینکه آیا او اصلاً نیریزى بوده است یا نه، معلوم نیست. تحقیقات و پژوهش هاى انجام شده، بیشتر درباره آثار و...
ارجوزه علویه فی الصرف و النحو(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
ارجوزه علویه فى الصرف و النحو: این اثر که با عنوانِ منظومه صرف و نحو علوى نیز از آن یاد شده ، ارجوزه اى است در صرف و نحو عربى به همراه ارجوزه اى در شرح حدیثى از امیرالمؤمنین (ع) به زبان عربى؛ بنابراین، این اثر خود شامل سه منظومه است: ارجوزه فى الصرف، ارجوزه فى النحو، و ارجوزه فى شرح حدیث امیرالمؤمنین (ع). ارجوزه صرف، که آن را «نظم اللئالى» نیز خوانده اند ، شامل هزار و...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
ارجوزه علویه فى الصرف و النحو: این اثر که با عنوانِ منظومه صرف و نحو علوى نیز از آن یاد شده ، ارجوزه اى است در صرف و نحو عربى به همراه ارجوزه اى در شرح حدیثى از امیرالمؤمنین (ع) به زبان عربى؛ بنابراین، این اثر خود شامل سه منظومه است: ارجوزه فى الصرف، ارجوزه فى النحو، و ارجوزه فى شرح حدیث امیرالمؤمنین (ع). ارجوزه صرف، که آن را «نظم اللئالى» نیز خوانده اند ، شامل هزار و...
شرح احوال و زندگانی فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی »
فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی، نسخنویسِ گمنامِ نیریز که در سده ۱۱ ه. ق.میزیسته است. نزدیک بودن دورانِ زندگی وی با میرزا احمد معروف، سبب شده که برخی آن دو را یکی بدانند؛ درحالیکه لقب پدرش با لقبِ پدر میرزا احمد متفاوت و خود او نیز ملقب به فخرالدین است. استاد سمسار آن دو را یکی دانسته و در شرح احوال میرزا احمد گفته که او پس از راه یافتن به دربارِ شاه سلطان حسین صفوی (حک ۱۱۰۵ - ۱۱۳۵ ه. ق.)،...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی »
فخرالدین احمد بن سلطان محمد نیریزی، نسخنویسِ گمنامِ نیریز که در سده ۱۱ ه. ق.میزیسته است. نزدیک بودن دورانِ زندگی وی با میرزا احمد معروف، سبب شده که برخی آن دو را یکی بدانند؛ درحالیکه لقب پدرش با لقبِ پدر میرزا احمد متفاوت و خود او نیز ملقب به فخرالدین است. استاد سمسار آن دو را یکی دانسته و در شرح احوال میرزا احمد گفته که او پس از راه یافتن به دربارِ شاه سلطان حسین صفوی (حک ۱۱۰۵ - ۱۱۳۵ ه. ق.)،...
مکتوبات(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
مکتوبات: این اثر شامل نامه ها و پاسخ هایى است که در جواب سؤال برخى نگاشته است. در ضمن، نامه هایى نیز در موضوعات عادى و معمولى از او موجود است. مهمترین این مکتوبات رساله عرفانى است که در سال 1170 ه . ق. خطاب به محمدهاشم شیرازى نوشته است. او در این رساله از رابطه جزو و کلّ و پیوستگى آنها سخن به میان آورده و گفته است: «همچنان که جزو بدون کل وجود ندارد، کلّ هم...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
مکتوبات: این اثر شامل نامه ها و پاسخ هایى است که در جواب سؤال برخى نگاشته است. در ضمن، نامه هایى نیز در موضوعات عادى و معمولى از او موجود است. مهمترین این مکتوبات رساله عرفانى است که در سال 1170 ه . ق. خطاب به محمدهاشم شیرازى نوشته است. او در این رساله از رابطه جزو و کلّ و پیوستگى آنها سخن به میان آورده و گفته است: «همچنان که جزو بدون کل وجود ندارد، کلّ هم...